Sankcja kredytu darmowego (SKD) odzyskaj pieniądze od banku!

Sankcja Kredytu Darmowego (SKD) to narzędzie, o którym wielu kredytobiorców nadal nie wie. A szkoda, bo pozwala realnie odzyskać pieniądze od banku. Dotyczy kredytów konsumenckich, w których bank nie dopełnił obowiązków informacyjnych wobec klienta. W efekcie możesz odzyskać prowizje, odsetki, a w niektórych przypadkach nawet całość kosztów kredytu.

Jako adwokat specjalizujący się w sprawach cywilnych – konsumenckich i sporach z instytucjami finansowymi, przygotowałem ten artykuł, aby odpowiedzieć na najważniejsze pytania dotyczące SKD. Dowiesz się z niego, kiedy można z niej skorzystać, jak wygląda procedura i czego możesz się realnie domagać od banku.

Czym jest sankcja kredytu darmowego (SKD)?

Sankcja kredytu darmowego (SKD) stanowi narzędzie ochrony konsumenta, wynikające z przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Polega ona na tym, że w określonych sytuacjach – najczęściej, gdy instytucja finansowa nie dopełniła wymaganych przepisami prawa obowiązków informacyjnych wobec kredytobiorcy – konsument zyskuje prawo do spłaty kredytu bez dodatkowych kosztów poza zwrotem kwoty udostępnionego kapitału. W konsekwencji kredytobiorca nie jest zobowiązany do zapłaty na rzecz banku odsetek, prowizji ani żadnych innych opłat, które pierwotnie były przewidziane w umowie.

Kiedy można skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Zgodnie z przepisami, kredytodawca ma obowiązek zawrzeć w umowie wszystkie istotne informacje, które pozwalają konsumentowi w pełni zrozumieć warunki kredytu. Jeśli choćby jedna z poniższych informacji była pominięta, błędna lub nieczytelna – konsument może mieć podstawę do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.

Obligatoryjnie w umowie kredytowej powinny znaleźć się informacje dotyczące:

Danych stron umowy – czyli imię, nazwisko i adres konsumenta oraz dane identyfikujące kredytodawcę i pośrednika, w tym adresy do doręczeń elektronicznych wpisane do bazy adresów elektronicznych.
Rodzaju kredytu – jasne określenie, z jakim typem kredytu mamy do czynienia (np. gotówkowy itp.).
Okresu obowiązywania umowy – jak długo będzie trwać umowa i do kiedy należy ją spłacić.
Całkowitej kwoty kredytu – suma środków, jaką konsument faktycznie otrzymuje od kredytodawcy – bez wliczania kosztów, które są pokrywane z kredytu,
Terminu i sposobu wypłaty środków – kiedy i w jaki sposób pieniądze zostaną przekazane kredytobiorcy.
Oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany – czyli wysokość odsetek, sposób ich naliczania oraz informacje o ewentualnych zmianach stopy procentowej, w tym zastosowane wskaźniki (np. WIBOR, WIRON).
Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO) i całkowita kwota do spłaty – czyli pełny koszt kredytu w ujęciu rocznym oraz suma wszystkich opłat i odsetek, które konsument ma zapłacić. Muszą być podane także założenia przyjęte do ich obliczenia.
Zasady spłaty kredytu – jak wygląda harmonogram spłat, kolejność zaliczania rat oraz co się dzieje, gdy obowiązuje kilka różnych stóp oprocentowania (np. dla części zadłużenia).
Wszystkich dodatkowych kosztów – czyli wszelkie opłaty, prowizje, marże, ubezpieczenia i koszty usług dodatkowych, wraz z informacją o możliwości ich zmiany.
Odsetek za opóźnienia i kosztów windykacyjnych – ile wynosi oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego i na jakich zasadach może być zmieniane.
Zabezpieczenia i ubezpieczenia – jeśli umowa przewiduje np. poręczenie, zastaw czy obowiązkowe ubezpieczenie, musi to być dokładnie opisane.
Odstąpienia od umowy – informacje o tym, w jakim terminie i w jaki sposób konsument może odstąpić od umowy kredytowej, jakie będą tego skutki oraz jakie obowiązki ma w związku z tym – w szczególności dotyczące zwrotu wypłaconych środków i należnych odsetek liczonych za każdy dzień korzystania z kredytu.
Prawa do wcześniejszej spłaty – informacje o możliwości uregulowania kredytu przed terminem i procedurze z tym związanej.
Ewentualnej prowizji za wcześniejszą spłatę – jeśli kredytodawca zastrzegł sobie taką opłatę, umowa musi jasno określać jej wysokość i sposób naliczania.

Jakie warunki muszą być spełnione, aby SKD była skuteczna?

Podstawą do skorzystania z sankcji kredytu darmowego (SKD) jest sytuacja, w której jakakolwiek informacja, którą kredytodawca jest obowiązany przedstawić, zgodnie z punktem powyżej została w umowie kredytowej pominięta lub określona błędnie.

W takiej sytuacji konsument musi złożyć pisemne oświadczenie, w którym powołuje się na sankcję kredytu darmowego. Oświadczenie to powinno jasno wskazywać, że – z powodu błędów po stronie kredytodawcy – konsument uznaje umowę za zawartą z naruszeniem prawa i zamierza spłacić wyłącznie kwotę kapitału, bez odsetek i opłat.

Oświadczenie o SKD należy złożyć najpóźniej w ciągu 1 roku od dnia spłaty całkowitej kwoty kredytu. Po upływie tego terminu sankcja staje się bezskuteczna, nawet jeśli kredytodawca naruszył przepisy.

Oświadczenie o SKD powinno zostać doręczone kredytodawcy w sposób, który umożliwia udowodnienie tego faktu – najlepiej listem poleconym za potwierdzeniem odbioru albo elektronicznie z kwalifikowanym podpisem.

Po skutecznym złożeniu oświadczenia, konsument zobowiązany jest do spłaty tylko kwoty, którą otrzymał (kapitału kredytu). Nie musi natomiast płacić odsetek, prowizji, kosztów ubezpieczenia czy innych dodatkowych opłat.

Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez banki w umowach kredytowych?

Najczęstsze błędy popełniane przez kredytodawców w umowach kredytowych, które uprawniają do skorzystania z SKD, to m.in.:

naliczanie odsetek od kredytowanych kosztów kredytu a w konsekwencji brak informacji o Rzeczywistej Rocznej Stopie Oprocentowania (RRSO) lub jej błędne wyliczenie,
nieprawidłowe lub niepełne informacje o całkowitym koszcie kredytu,
brak harmonogramu spłat lub niejasne warunki spłaty,
niewskazanie konsekwencji opóźnienia w spłacie rat,
nieprawidłowe poinformowanie konsumenta o możliwości odstąpienia od umowy kredytowej,

Jakie korzyści płyną z SKD?

Główna korzyść wynikająca ze skorzystania z sankcji kredytu dotyczy możliwości uniknięcia kosztów kredytu – takich jak odsetki, prowizje, opłaty dodatkowe czy koszty ubezpieczenia. Po skutecznym złożeniu oświadczenia o SKD konsument zobowiązany jest do spłaty wyłącznie kwoty kapitału, czyli tej, którą rzeczywiście otrzymał.

Dzięki SKD konsument może znacznie obniżyć koszty zaciągniętego kredytu, odzyskać równowagę finansową i uchronić się przed nieuczciwymi praktykami instytucji finansowych.

Czy sankcja kredytu darmowego anuluje wszystkie koszty poza kapitałem?

Sankcja kredytu darmowego (z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim) oznacza, że konsument ma prawo spłacić kredyt bez odsetek, prowizji, opłat dodatkowych czy kosztów ubezpieczenia.

Czy można odzyskać już zapłacone odsetki i prowizje po skutecznej SKD?

W przypadku skutecznego złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, kredytobiorca ma możliwość odzyskania uiszczonych na rzecz banku odsetek, prowizji i innych kosztów kredytu.

W przypadku zwrotu przez kredytobiorcę całości udostępnionego przez bank kapitału kredytu istnieje możliwość domagania się wszelkich dokonanych nadpłat poprzez wystosowanie do banku wezwanie do zapłaty.

W przypadku odmowy dobrowolnego zwrotu kwot przekraczających wartość udostępnionego kapitału, konsument może skorzystać z drogi sądowej. Pozew o zapłatę to realna i skuteczna opcja dochodzenia roszczeń od banku. W pozwie można dochodzić nie tylko zwrotu zapłaconych kosztów, ale również odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonych od upływu dnia wyznaczonego bankowi na zwrot świadczenia nienależnego w wezwaniu do zapłaty. W przypadku nadpłaty ponad wartość kapitału kredytu, Sąd w toku postepowania może zawiesić płatności kolejnych rat kredytu.

Konkludując sankcja kredytu darmowego to nie tylko szansa na ograniczenie kosztów bieżących, ale również realna możliwość odzyskania pieniędzy, które już zostały niesłusznie zapłacone.

Jakie przepisy regulują sankcję kredytu darmowego?

Sankcję kredytu darmowego regulują przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, a w szczególności art. w art. 45 ust. 1 w myśl którego: „W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie”.

Czy SKD dotyczy tylko kredytów konsumenckich?

Sankcja kredytu darmowego (SKD) ma zastosowanie wyłącznie do kredytów konsumenckich. Oznacza to, że skorzystać z niej może jedynie osoba fizyczna, która zawarła umowę kredytową niezwiązaną bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową. Kredyt taki musi być udzielony przez profesjonalny podmiot – bank, SKOK, firmę pożyczkową lub inną instytucję finansową – i jego kwota nie może przekraczać 255 550 zł (lub równowartości w innej walucie). Tylko w takich ramach prawnych możliwe jest skorzystanie z przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, a co za tym idzie – zastosowanie sankcji kredytu darmowego.

Czy SKD ma zastosowanie do pożyczek pozabankowych?

Sankcja kredytu darmowego (SKD) ma zastosowanie również do pożyczek pozabankowych, o ile spełniają one warunki kredytu konsumenckiego określone w ustawie o kredycie konsumenckim.

Oznacza to, że nawet jeśli pożyczka została udzielona przez firmę pożyczkową, a nie przez bank, konsument nadal może skorzystać z SKD – pod warunkiem, że umowa została zawarta na kwotę nieprzekraczającą 255 550 zł nadto istotne jest, aby pożyczkodawca był profesjonalnym podmiotem działającym na rynku, a nie osobą prywatną.

Ile czasu ma konsument na skorzystanie z sankcji kredytu darmowego?

W celu skorzystania z sankcji kredytu darmowego (SKD), konsument musi złożyć pisemne oświadczenie o skorzystaniu z tego prawa w terminie jednego roku od dnia wykonania umowy.

Zdecydowana większość sądów opowiada się za stanowiskiem, że „wykonanie umowy” oznacza całkowite jej zakończenie, czyli moment, w którym obie strony wypełniły swoje obowiązki – zarówno kredytodawca (np. wypłacił pieniądze), jak i konsument (czyli spłacił cały kredyt, w tym wszystkie raty).

Dopiero od tego momentu zaczyna biec roczny termin, w którym można skutecznie złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji. Dzięki temu nawet jeśli kredyt był zaciągnięty kilka lat temu, ale został spłacony niedawno – sankcja wciąż może być możliwa do zastosowania.

Jak złożyć oświadczenie o skorzystaniu z SKD?

Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego (SKD), konsument powinien złożyć na piśmie. Oświadczenie powinno wyraźne wskazywać na uchybienia, których dopuścił się kredytodawca i zawierać informację, że klient korzysta z prawa do spłaty wyłącznie kapitału, zgodnie z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim.

Najlepiej, aby pismo zawierało:

dane klienta i kredytodawcy,
numer i datę umowy,
podstawę prawną (czyli art. 45 ustawy),
krótki opis naruszeń (np. błędne RRSO),
jasne stwierdzenie, że konsument korzysta z SKD.

Oświadczenie najlepiej wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru na adres siedziby kredytodawcy.

Czy SKD można złożyć drogą elektroniczną lub e-mailem?

Kredytobiorca będący konsumentem może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego drogą elektroniczną lub e-mailem. Skutki tej sankcji powstają po doręczeniu maila na serwer kredytodawcy (art. 61 § 2 k.c.). Mimo braku zachowania formy pisemnej, konsument może swobodnie – bez istotnych ograniczeń – wykazać w procesie sądowym, np. podczas przesłuchania, że skutecznie doręczył swoje oświadczenie, a więc powstała sankcja kredytu darmowego.

Jakie dokumenty warto załączyć do oświadczenia o SKD?

Do oświadczenia o sankcji kredytu darmowego warto, lecz nie jest to obligatoryjne załączyć dokumenty, które potwierdzają nieprawidłowości w umowie kredytowej, takie jak umowa, ewentualne aneksy, regulamin, a także wszelkie dowody wpłat, harmonogram spłat, korespondencję z bankiem jeżeli takowa istnieje.

Jak wygląda procedura po złożeniu oświadczenia o SKD?

Po złożeniu oświadczenia o sankcji kredytu darmowego (SKD) do banku, kredytodawca ma 30 dni na odpowiedź. Jeśli bank uzna roszczenie, kredyt staje się wolny od odsetek i kosztów, a nadpłacona kwota winna zostać zwrócona przez bank kredytobiorcy. Sytuacje takie są jednak niezwykle rzadkie, żeby nie powiedzieć niespotykane. W konsekwencji w przypadku negowania przez bank złożonego przez kredytobiorcę oświadczenia, nieuniknione staje się skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego

Co zrobić, jeśli kredytodawca odrzuci SKD?

W przypadku zakwestionowania przez kredytodawcę oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego kredytobiorca zmuszony jest dochodzić swoich praw na drodze postępowania sądowego. To właśnie w sądzie można uzyskać wiążące orzeczenie, które potwierdzi, że umowa kredytowa powinna zostać rozliczona tak, jakby była zawarta bez odsetek, prowizji i innych kosztów – a kredytobiorca ma obowiązek spłaty wyłącznie kapitału. Co ważne, orzecznictwo sądów powszechnych w ostatnich latach wyraźnie sprzyja konsumentom. Sądy coraz częściej przyznają rację klientom, którzy wykazali, że instytucje finansowe nie wywiązały się z obowiązków informacyjnych lub dopuściły się innych uchybień formalnych przy zawieraniu umowy.

Warto dodać, że konsument nie ponosi ryzyka utraty prawa do SKD tylko dlatego, że kredytodawca je zakwestionował. Ostateczna ocena sytuacji należy bowiem do sądu – i to sąd może potwierdzić skuteczność złożonego przez kredytobiorcę oświadczenia

Czy złożenie SKD wstrzymuje obowiązek spłaty rat kredytu?

Warto mieć świadomość, iż samo złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego (SKD) nie zawiesza automatycznie obowiązku spłaty rat kredytu. Oznacza to, że dopóki kredytodawca nie uzna skuteczności złożonego oświadczenia – lub dopóki nie zostanie w tym zakresie wydane orzeczenie sądowe potwierdzające zasadność zastosowania sankcji – kredytodawca może nadal traktować umowę jako obowiązującą na pierwotnych warunkach, zaś kredytobiorca winien ją wykonywać.

Czy w sprawach SKD można wstrzymać płatność raty kredytu?

W sprawach SKD jest możliwość uzyskania zabezpieczenia na czas trwania postępowania w taki sposób, aby płacić wyłącznie ratę kapitałową.

Poniżej przdstawiamy orzeczenie jakie kancelaria uzyskała w sprawie klienta przed Sądem Rejonowym w Zielonej Górze.

SKD zabezpieczenie I C 823_25 postanowienie o zabezpieczeniu

Na podstawie powyższego postanowienia:

Bank zobowiązany będzie do wydania nowego harmonogramu spłaty kredytu.
Klient będzie płacić raty kredytu bez odsetek na czas trwania postępowania.

Postanowienie będzie skuteczne przez cały czas trwania postępowania sądowego. W orzeczeniu końcowym sąd rozstrzygnie o tym czy klient skutecznie złożył oświadczenie o SKD. Sąd na nasz wniosek również zasądzi wszystkie należności ponad uiszczony kapitał. Oznacza to, że klient spłaci wyłącznie kapitał, a odsetki zostaną mu zwrócone.

Czy SKD można zastosować wobec umowy już spłaconej?

Sankcję kredytu darmowego (SKD) można zastosować także wobec kredytu, który został już całkowicie spłacony – pod warunkiem, że od daty jego spłaty nie minął rok.

Czy możliwe jest skorzystanie ze SKD w przypadku refinansowania kredytu?

Możliwe jest skorzystanie z sankcji kredytu darmowego (SKD) w przypadku refinansowania kreydtu, ale pod pewnymi warunkami. Kluczowe jest to, czy umowa refinansująca spełnia definicję kredytu konsumenckiego w rozumieniu ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Jakie są orzeczenia sądów dotyczące sankcji kredytu darmowego?

W ostatnich latach obserwujemy rosnącą liczbę orzeczeń, w których sądy przyznają rację kredytobiorcom, uznając ich prawo do spłaty kredytu wyłącznie w wysokości udzielonego kapitału – bez dodatkowych kosztów, odsetek czy prowizji. Poniżej podajemy przykładowe orzeczenia jakie sądy powszechne wydały w sprawach sankcji kredytu darmowego.

Wyrok Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 2 lutego 2023 roku akt I C 552/21:
„Istota pozaodsetkowych kosztów kredytu zasadza się na tym, że konsument zobowiązany jest do ich poniesienia (np. prowizji, opłaty przygotowawczej), ale pożyczkodawcy nie przysługuje prawo do pobierania od tych kosztów odsetek, gdyż nie są to środki pozostające w faktycznej dyspozycji konsumentowi, a więc takie, z których mógłby korzystać czy też które byłyby mu należne. Środki te w dalszym ciągu pozostają w majątku pozwanej, a odsetki z kolei co do zasady stanowią wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Konsument nie może ponosić tych kosztów skoro taką kwotą nie dysponuje. Warto zauważyć, że zawarta w art. 5 pkt 6a u.k.k. definicja pozaodsetkowych kosztów kredytu, w myśl której stanowią ją wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek nie uległa zmianie po zawarciu umowy aż do czasu obecnego”.
wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2017 roku sygn. akt VI ACa 560/16

„całkowita kwota kredytu” oznacza środki faktycznie udostępnione konsumentowi, a to oznacza, że w konsekwencji „konsument jest zobowiązany do uiszczenia odsetek naliczanych tylko od środków faktycznie udostępnionych konsumentowi, a więc od „całkowitej kwoty kredytu”. Brak więc podstaw do obciążania konsumenta odsetkami od kosztów kredytu, nawet w wypadku udzielenia kredytu w celu sfinansowania tych kosztów”
wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 1 lutego 2023 r. II Ca 1858/22

„(…) z przywołanego już art. 5 pkt 6 lit. a i b u.k.k., wynika, że prowizje, koszty usług ubezpieczeniowych oraz odsetki stanowią odrębne składniki całkowitego kosztu kredytu. Innymi słowy każdy nich jest od siebie odrębny i stanowi pochodną całkowitej kwoty kredytu i od niej powinien być naliczany. Takiego warunku nie spełnia natomiast przypadek w której jeden składnik kosztu kredytu (odsetkowy) jest naliczany od innego składnika kosztu kredytu (pozaodsetkowego). Tak jest właśnie w sytuacji, w której odsetki są naliczane od prowizji, czy składki na ubezpieczenie kredytu”
wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie – V Wydział Odwoławczy, z dnia 01 października 2024 r., sygn. akt V Ca 2080/24:

„W rezultacie podzielić należało stanowisko strony powodowej, iż wysokość odsetek określona w umowie została bezpodstawne zawyżona. Kredytodawca niewątpliwie może naliczać odsetki od kwoty pożyczonego kapitału, jednakże tylko i wyłączne kwoty kapitału rzeczywiście udostępnionego kredytobiorcy. Brak więc podstaw do obciążania kredytobiorcy odsetkami od kosztów kredytu. W konsekwencji obciążenie kredytobiorcy przez pozwanego takimi odsetkami następuje sprzeczne z ww. przepisami ustawy o kredycie konsumenckim”(…) „Skoro odsetki stanowią element całkowitego kosztu kredytu, a zostały one policzone w sposób nieprawidłowy nie od całkowitej kwoty kredytu, ale od sumy tej kwoty oraz kwoty prowizji, to należało uznać, ze wskazana w umowie kwota odsetek jest inna niż w rzeczywistości, a w konsekwencji inne są całkowite koszty kredytu, a co za tym idzie – inne będzie RRSO, ponieważ całkowita kwota kredytu pozostaje bez mian, ale odsetki które wchodzą w skład kosztów liczone są od kwoty kapitał i prowizji a zatem w sposób fałszywy stanowią inną wartość procentową niż powinny w rzeczywistości. Mając na uwadze powyższe uznać należy zatem, iż zaistniały przesłanki do zastosowania sankcji kredytu darmowego”
wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 5 kwietnia 2022 roku w sprawie o sygn. akt III Ca 1125/21

„obowiązek określenia w umowie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia nie ma wyłącznie charakteru formalnego. Kluczowe jest bowiem to, czy ww. wartości zostały określone w sposób prawidłowy. Skoro zatem pozwany bezpodstawnie naliczał odsetki także od ww. opłaty naruszył tym samym art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k. Trudno bowiem uznać, że uwzględnienie w rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania kosztów naliczonych w sposób sprzeczny z art. 359 § 1 k.c. za działanie spełniające kryterium należytej staranności ocenianej z perspektywy tego, że powódka zawodowo trudni się udzielaniem pożyczek (art. 355 § 2 k.c.). Pomimo, że konsument zobowiązany jest do ponoszenia pozaodsetkowych kosztów kredytu (np. prowizji, opłaty przygotowawczej), pożyczkodawcy nie przysługuje praw do pobierania od tych kosztów odsetek.
wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 października 2021 r. sygn. akt I ACa 59/21:

„(…) naruszenie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, oznacza niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez kredytodawcę obowiązku, jaki wynika z przepisu wymienionego w art. 45 ust. 1, a dla zastosowania sankcji kredytu darmowego nie ma znaczenia zakres lub istotność naruszenia ani jego wpływ na interesy konsumenta. Przesłanką stosowania komentowanego omawianej sankcji nie jest również wystąpienie szkody w majątku konsumenta, nie jest ona oparta na konstrukcji odpowiedzialności odszkodowawczej kredytodawcy”
wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 października 2021 r. sygn. akt I ACa 59/21:
(…) przez wykonanie umowy należy rozumieć sytuację, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego, w tym obowiązki powstające z mocy ustawy (…) chodzi o obowiązki dotyczące świadczenia głównego i świadczeń ubocznych, po stronie konsumenta oraz kredytodawcy, wykonane dobrowolnie lub przymusowo. W typowych przypadkach umowę o kredyt konsumencki uznaje się za wykonaną w dniu, w którym konsument spłacił ostatnią należność z tytułu tej umowy na rzecz kredytodawcy. Wykonanie umowy następuje w dniu, w którym strony wywiążą się z wszystkich obowiązków ciążących na nich na podstawie umowy. Jeżeli konsument wykona umowę, a następnie złoży w ciągu roku oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, wówczas jest on zwolniony z wszystkich poniesionych już kosztów (wykonanie umowy zakłada wywiązanie się z wszystkich obowiązków), a po stronie kredytodawcy powstaje obowiązek zwrotu kosztów kredytu za wyjątkiem kosztów ustanowienia zabezpieczeń kredytu”

Jak widać z powyższego, sądy powszechne okręgu gdańskiego wydają korzystne dla konsumentów orzeczenia.

Jakie skutki dla BIK może mieć skorzystanie z SKD?

Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego, nie powinno negatywnie wpłynąć na historię kredytową w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), o ile kapitał zostanie spłacony w terminie określonym w umowie. W takiej sytuacji kredyt nie jest uznawany za zaległy ani niespłacony, a informacja o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego nie jest osobno odnotowywana w rejestrze BIK. Problemy mogą pojawić się jedynie wtedy, gdy konsument nie spłaci kapitału w wymaganym czasie – wówczas instytucja finansowa może przekazać negatywną informację o opóźnieniu lub niespłaceniu zobowiązania, co może obniżyć scoring kredytowy.

Czy po zastosowaniu SKD bank może wpisać klienta do rejestru dłużników?

Bank po zastosowaniu SKD nie może wpisać klienta do rejestru dłużników. Samo wysłanie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego nie może stanowić podstawy do wpisu do bazy osób zadłużonych.

Rejestry dłużników (takie jak BIK, KRD, BIG) są prowadzone w celu monitorowania sytuacji finansowej konsumentów i firm. Banki oraz inne instytucje finansowe mają prawo zgłaszać dane dotyczące opóźnień w spłacie kredytu, jeśli klient nie reguluje swoich zobowiązań na czas.

Zatem złożenie oświadczenia o SKD samo w sobie nie jest podstawą do wpisania kredytobiorcy do rejestru dłużników, o ile klient nie zalega z płatnościami.

W konsekwencji w celu uniknięcia wpisu do rejestru dłużników w sytuacji zakwestionowania przez bank oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, konieczne jest dalsze regulowanie rat kredytu według ustalonego harmonogramu z jednoczesnym skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego. Alternatywą jest złożenie wniosku o zabezpieczenie w sprawie SKD – o czym mowa poniżej.

Czy SKD dotyczy kredytów zawartych wyłącznie po 2011 roku?

Sankcja kredytu darmowego (SKD) dotyczy wyłącznie umów o kredyt konsumencki zawartych od dnia 18 grudnia 2011 roku, czyli od momentu wejścia w życie ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Maciej