Wielu skazanych oraz ich bliskich zastanawia się, czy możliwe jest wcześniejsze opuszczenie zakładu karnego i na jakich warunkach. Odpowiedź na to pytanie daje instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia – szansa na skrócenie pobytu w zakładzie karnym, ale tylko dla tych, którzy spełnią określone kryteria. Kluczowe znaczenie ma tutaj nie tylko długość odbytej kary, lecz także zachowanie skazanego i prognozy na przyszłość. W praktyce sąd dokładnie analizuje sytuację osobistą i postawę osadzonego. W artykule omawiamy, kiedy można się ubiegać o zwolnienie, jakie warunki trzeba spełnić oraz jak wygląda cała procedura.
Co to jest warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie to instytucja prawa karnego, która pozwala skazanemu na wcześniejsze opuszczenie zakładu karnego przed odbyciem pełnej kary pozbawienia wolności, pod warunkiem przestrzegania określonych zasad i pod nadzorem sądu.
Skorzystanie przez skazanego ze wspomnianej instytucji jest możliwe, jeśli jego zachowanie w trakcie odbywania kary wskazuje, że nie popełni ponownie przestępstwa nadto będzie przestrzegał porządku prawnego na wolności. Po zwolnieniu z odbywania reszty kary w warunkach zakładu karnego skazany podlega okresowi próby, podczas którego musi przestrzegać określonych reguł, np. kontaktować się z kuratorem sądowym. Niezastosowanie się do warunków może skutkować cofnięciem zwolnienia i powrotem do zakładu karnego w celu odbycia reszty kary.
Kiedy skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Co do zasady skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu co najmniej połowy kary, zaś w przypadku, gdy orzeczono względem niego karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 25 lat – po odbyciu co najmniej 15 lat kary.
W przypadku osoby skazanej w warunkach recydywy ubieganie się o warunkowe przedterminowe zwolnienie możliwe jest po odbyciu dwóch trzecich kary, zaś w przypadku skazania w warunkach multirecydywy (recydywy wielokrotnej) oraz skazanego, wobec którego wydano prawomocne postanowienie stwierdzające, że bezprawnie utrudniał wykonanie kary pozbawienia wolności, po odbyciu trzech czwartych kary.
Z kolei skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 30 lat kary.
Jakie są przesłanki udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia?
Przepis dotyczący warunkowego przedterminowego zwolnienia stawia bardzo jasno określone wymagania wobec skazanego, który ubiega się o wcześniejsze opuszczenie zakładu karnego. Sąd może przyznać takie zwolnienie tylko wtedy, gdy z całokształtu okoliczności wynika, że skazany jest na tyle zresocjalizowany, że po wyjściu na wolność będzie przestrzegał prawa.
Pod uwagę brane są różnorodne aspekty, w szczególności:
- postawa skazanego – jego podejście do popełnionego przestępstwa, chęć poprawy oraz zaangażowanie w resocjalizację.
- właściwości i warunki osobiste – np. cechy charakteru, środowisko rodzinne, sytuacja życiowa skazanego.
- okoliczności popełnienia przestępstwa – jak doszło do przestępstwa, czy było to działanie zaplanowane czy też impulsywne,
- zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w trakcie odbywania kary – tj. jak skazany zachowywał się w zakładzie karnym: czy przestrzegał regulaminu, uczestniczył w terapii, pracy, edukacji, a także czy okazał skruchę.
Kluczowym warunkiem udzielenia zwolnienia jest przekonanie sądu, że skazany po opuszczeniu więzienia będzie przestrzegał prawa, w tym orzeczonych środków karnych i zabezpieczających. Istotne jest również, aby sąd był pewny, że skazany nie popełni ponownie przestępstwa.
Przepis ten pokazuje, że celem warunkowego przedterminowego zwolnienia nie jest jedynie skrócenie kary, lecz ocena, czy skazany zmienił swoje postępowanie i czy może funkcjonować zgodnie z zasadami prawa na wolności wśród społeczeństwa.
Czy każdy skazany może starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Nie każdy skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Aby skazany miał taką możliwość, musi spełniać określone warunki. Przede wszystkim musi odbyć minimalną część kary pozbawienia wolności, zależnie od rozmiaru orzeczonej kary oraz tego czy działał w warunkach recydywy.
Co istotne w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności, sąd może orzec zakaz warunkowego zwolnienia sprawcy, jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Poza odbyciem minimalnej części kary decyzja o przyznaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia zależy również od postawy skazanego podczas odbywania kary i jego warunków osobistych. Musi on wykazać się dobrym zachowaniem, chęcią resocjalizacji, aktywnym uczestnictwem w terapii czy pracy, aby sąd uznał go za gotowego do należytego funkcjonowania w społeczeństwie.
Jakie kary podlegają warunkowemu przedterminowemu zwolnieniu?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie dotyczy kar pozbawienia wolności, które zostały orzeczone przez sąd. Skazany może ubiegać się o takie zwolnienie, jeśli spełnia określone warunki. Kary, które podlegają warunkowemu przedterminowemu zwolnieniu, to kara pozbawienia wolności oraz kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie nie jest możliwe w przypadku innych kar, takich jak grzywna, ograniczenie wolności czy inne środki karne i zabezpieczające, które nie wiążą się z odbywaniem kary pozbawienia wolności.
Czy skazani na dożywotnie pozbawienie wolności mogą ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Skazani na dożywotnie pozbawienie wolności mogą ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, jednakże w ich przypadku istnieją szczególne przepisy.
Skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności może wystąpić o takie zwolnienie po odbyciu co najmniej 30 lat kary. Decyzja o przyznaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia zależy od oceny sądu, który bierze pod uwagę zachowanie skazanego w czasie odbywania kary, jego postawę, rokowania resocjalizacyjne oraz inne okoliczności. Mimo możliwości ubiegania się o zwolnienie, sąd może uznać, że skazany wciąż stanowi zagrożenie dla społeczeństwa i odmówić przyznania zwolnienia.
Warto mieć jednak na uwadze, że Sąd wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności może zdecydować o zakazie warunkowego przedterminowego zwolnienia sprawcy, jeżeli charakter i okoliczności popełnionego przestępstwa oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, że jego obecność na wolności stanowiłaby trwałe zagrożenie dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Jakie są różnice między warunkowym przedterminowym zwolnieniem a przerwą w karze?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie i przerwa w karze to dwa różne instytuty prawne, które mają na celu modyfikację odbywania kary pozbawienia wolności, ale różnią się zarówno w zakresie procedury, jak i skutków. Warunkowe przedterminowe zwolnienie to decyzja sądu, która pozwala skazanemu na wcześniejsze zwolnienie z odbywania reszty kary, pod warunkiem, że jego zachowanie w czasie odbywania kary wskazuje, iż będzie przestrzegał porządku prawnego po opuszczeniu zakładu karnego. Skazany zostaje zwolniony z reszty kary, ale pozostaje pod nadzorem kuratora sądowego, a jego dalsze postępowanie jest monitorowane. Jeśli skazany naruszy warunki zwolnienia, może zostać ponownie osadzony w więzieniu.
Przerwa w karze to czasowe zawieszenie wykonywania kary pozbawienia wolności, które może być zastosowane w wyjątkowych sytuacjach, takich jak choroba skazanej osoby, potrzeba opieki nad rodziną lub inne szczególne okoliczności. Przerwa w karze nie oznacza zwolnienia skazanej osoby z reszty odbywania kary, ale jedynie wstrzymanie wykonywania kary na określony czas. Po upływie tego okresu, skazany wraca do zakładu karnego, aby kontynuować odbywanie kary.
Podsumowując, warunkowe przedterminowe zwolnienie polega na wcześniejszym zakończeniu odbywania kary, jeśli skazany spełnia określone warunki, podczas gdy przerwa w karze to czasowe wstrzymanie wykonania kary z powodu szczególnych okoliczności, które nie kończą samej kary pozbawienia wolności.
Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
W celu złożenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie, skazany musi przygotować i złożyć odpowiednie dokumenty, w szczególności przydatne będzie:
- zaświadczenie o odbywaniu kary – dokument wydawany przez zakład karny, w którym skazany odbywa karę, potwierdzający, ile czasu skazany już odbył z wymiaru kary pozbawienia wolności,
- opinia wychowawcy lub psychologa – dokument oceniający postawę skazanego, jego zachowanie, chęć resocjalizacji i rokowania na przyszłość,
- dokumenty dotyczące zachowania skazanego w czasie odbywania kary – mogą to być np. raporty o uczestnictwie w programach resocjalizacyjnych, pracy, terapii czy innych działaniach, które skazany podjął w celu poprawy swojego zachowania.
- dokumenty potwierdzające sytuację rodzinną i społeczną skazanego – mogą to być np. zaświadczenia o sytuacji życiowej, warunkach, w jakich skazany ma żyć po opuszczeniu zakładu karnego, oraz jakie gwarancje daje jego powrót do społeczeństwa.
Gdzie należy złożyć wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie należy złożyć do sądu penitencjarnego właściwego ze względu na miejsce osadzenia skazanego
Kto może złożyć wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie w imieniu skazanego?
Wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie może zostać złożony przez skazanego, ale również przez kuratora sądowego, dyrektora zakładu karnego, w którym skazany odbywa karę, lub obrońcę. W praktyce jednak najczęściej wniosek składa sam skazany lub jego pełnomocnik. W przypadku korzystania z profesjonalnej pomocy prawnej, całość procesu – zarówno przygotowanie wniosku, jak i jego złożenie – zostanie przejęta przez adwokata specjalizującego się w sprawach karnych.
Jakie są terminy rozpatrzenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Terminy rozpatrzenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie zależą od indywidualnej sytuacji skazanej osoby oraz procedur sądowych. Brak jest w przepisach ściśle określonego terminu w jakim należy rozpoznać takowy wniosek.
Czas rozpatrywania wniosku zależy od ilości spraw w sądzie oraz stopnia skomplikowania danej sprawy.
Czy od decyzji sądu w sprawie warunkowego przedterminowego zwolnienia można się odwołać?
Na postanowienie w przedmiocie warunkowego zwolnienia przysługuje zażalenie. Podlega ono rozpoznaniu w terminie 14 dni.
Na postanowienie odmawiające udzielenia warunkowego zwolnienia przysługuje zażalenie także dyrektorowi zakładu karnego lub sądowemu kuratorowi zawodowemu, jeżeli składali wniosek o warunkowe zwolnienie.
Jakie są obowiązki skazanego po uzyskaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia?
Warunkowo zwolnionego sąd penitencjarny może w okresie próby oddać pod dozór kuratora sądowego, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, organizacji lub instytucji, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.
Dodatkowo Sąd może zobowiązać skazanego do:
- informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
- przeproszenia pokrzywdzonego,
- wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
- powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- poddania się terapii uzależnień,
- poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
- uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
- opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
- innego stosownego postępowania w okresie próby, które może zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa.
Jeżeli zaś szkoda wyrządzona przestępstwem, za które skazany odbywa karę, nie została naprawiona, orzec świadczenie pieniężne wymienione albo zobowiązać skazanego do naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części.
Co to jest okres próby w kontekście warunkowego przedterminowego zwolnienia?
Okres próby w kontekście warunkowego przedterminowego zwolnienia to czas, przez który skazany pozostaje pod nadzorem kuratora sądowego po zwolnieniu z odbywania kary pozbawienia wolności. Jest to okres, w którym skazany musi wykazać, że będzie przestrzegał porządku prawnego i dostosuje swoje zachowanie do wymagań społeczeństwa.
Jak długo trwa okres próby po warunkowym przedterminowym zwolnieniu?
W przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby, który jednak nie może być krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat.
W przypadku gdy skazanym jest osoba będąca multirecydywistą (art. 64 §2 k.k.) okres próby nie może być krótszy niż 3 lata.
W razie warunkowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat lub surowszym okres próby wynosi 10 lat, zaś w przypadku warunkowego zwolnienia z kary dożywotniego pozbawienia wolności okres próby trwa dożywotnio.
Czy skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Co do zasady skazany na karę pozbawienia wolności na 25 lat lub karę surowszą może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu co najmniej 15 lat kary.
Jak już wcześniej wspomniano, decyzja o przyznaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia nie zależy tylko od odbycia minimalnej części kary, ale również od zachowania skazanego w trakcie odbywania kary oraz jego warunków osobistych. Skazany musi wykazać się odpowiednią postawą, chęcią resocjalizacji, a także aktywnym udziałem w terapii i pracy, aby sąd uznał go za gotowego do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.
Jakie są konsekwencje złamania warunków zwolnienia w okresie próby?
Sąd odwołuje warunkowe zwolnienie, jeśli zwolniony w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, lub jeśli zwolniony, skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby wobec osoby najbliższej lub małoletniej współzamieszkującej, w trakcie okresu próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby wobec tej samej osoby.
Sąd może, lecz nie musi odwołać warunkowe zwolnienie, jeśli zwolniony w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, popełniając inne przestępstwo, lub jeśli uchyla się od dozoru, nie wykonuje nałożonych obowiązków, bądź nie przestrzega orzeczonych środków karnych.
Czy po odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia można ponownie się o nie ubiegać?
Jeżeli warunkowe zwolnienie zostało odwołane, skazany może ubiegać się o ponowne warunkowe zwolnienie po upływie co najmniej roku odbywania kary pozbawienia wolności po ponownym osadzeniu, a w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności, po odbyciu przynajmniej 5 lat kary.
Jakie czynniki sąd bierze pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Sąd przy rozpatrywaniu wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie bierze pod uwagę szereg czynników, które mają na celu ocenę, czy skazany jest gotowy do resocjalizacji i czy jego powrót do społeczeństwa nie stanowi zagrożenia dla porządku prawnego. Główne czynniki to:
- postawa skazanego – zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary, jego stosunek do pracy, uczestnictwo w terapii, zajęciach resocjalizacyjnych,
- właściwości i warunki osobiste skazanego – ocena charakteru skazanego, jego zdolności do przystosowania się do życia w społeczeństwie, a także sytuacja osobista (np. rodzina),
- zachowanie skazanego w czasie odbywania kary – przestrzeganie porządku, brak incydentów agresywnych, współpraca z personelem zakładu karnego, brak naruszeń zasad w zakładzie karnym,
- rodzaj popełnionego przestępstwa – charakter przestępstwa, jego ciężar oraz okoliczności, które towarzyszyły popełnieniu czynu,
- prognozy resocjalizacyjne – ocena szans skazanego na skuteczną resocjalizację, jego możliwości reintegracji społecznej i uniknięcia recydywy,
- zachowanie po popełnieniu przestępstwa – czy skazany okazał skruchę, podejmował działania naprawcze, a także jakie były jego działania po odbyciu kary (np. czy nawiązał kontakt z rodziną, podjął pracę),
Na tej podstawie sąd podejmuje decyzję, czy zwolnienie skazanego przedterminowo jest zasadne, biorąc pod uwagę, czy skazany będzie w stanie przestrzegać prawa i nie popełni ponownie przestępstwa.
Czy opinia dyrektora zakładu karnego wpływa na decyzję o warunkowym przedterminowym zwolnieniu?
Opinia dyrektora zakładu karnego ma wpływ na decyzję o warunkowym przedterminowym zwolnieniu. Dyrektor zakładu karnego jako osoba mająca bezpośredni kontakt ze skazanym, jest odpowiedzialny za ocenę jego zachowania, postawy i procesu resocjalizacji. Jego opinia, w której uwzględnia się m.in. postawę skazanego, jego udział w terapii, pracę oraz przestrzeganie porządku, stanowi istotny element w procesie rozpatrywania wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Choć decyzja sądu jest w tej kwestii przesądzajaca, opinia dyrektora zakładu karnego jest jednym z kluczowych dokumentów, który pomaga sądowi ocenić, czy skazany jest gotowy do zwolnienia i czy powrót do społeczeństwa nie stanowi zagrożenia.
Czy recydywiści mogą ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
W przypadku osoby skazanej w warunkach recydywy ubieganie się o warunkowe przedterminowe zwolnienie możliwe jest po odbyciu dwóch trzecich kary, zaś w przypadku skazania w warunkach multirecydywy (recydywy wielokrotnej) po odbyciu trzech czwartych kary.
Niezależnie od powyższego warunkowe przedterminowe zwolnienie zależy również od zachowania skazanego w trakcie odbywania kary oraz jego warunków osobistych.
Jakie są statystyki dotyczące przyznawania warunkowego przedterminowego zwolnienia?
W ostatnich dwóch dekadach odnotowano znaczący spadek liczby przyznawanych warunkowych przedterminowych zwolnień w Polsce. Jeszcze około 20 lat temu prawie połowa skazanych opuszczała więzienia przed terminem, co korzystnie wpływało zarówno na ograniczanie osób odsiadujących wyrok w warunkach zakładu karnego, jak i na sam proces resocjalizacji. Obecnie wskaźnik ten spadł poniżej 10%. Eksperci wskazują na to jako na niepokojący trend z punktu widzenia efektywności polityki karnej i resocjalizacji.
Zmniejszenie liczby wniosków o warunkowe zwolnienie oraz spadek ich pozytywnego rozpatrywania są również zauważalne. Z roku na rok maleje liczba składanych wniosków, a coraz mniej z nich jest uwzględnianych. Przyczynami tego stanu rzeczy są m.in. wysoki odsetek recydywistów wśród skazanych oraz trudności w prognozowaniu zachowań kryminalnych, które stanowią podstawę decyzji o zwolnieniu.
W przypadku skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności, możliwość uzyskania warunkowego zwolnienia jest wyjątkowo ograniczona. W latach 1960–1979 takie zwolnienie przyznano 12 osobom, podczas gdy w latach 2012–2023 tylko dwóm. Wprowadzenie zmian legislacyjnych, takich jak możliwość orzeczenia zakazu warunkowego zwolnienia przy wymierzaniu kary dożywotniego pozbawienia wolności, dodatkowo wpłynęło na dalsze ograniczenie tej instytucji.
Niezależnie od powyższego możliwość uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia winno zawsze oceniać się w stosunku do konkretnego przypadku.
Czy skazany może pracować lub uczyć się podczas okresu próby?
W okresie próby skazany ma możliwość podejmowania nauki czy też pracy bowiem takie działania są często traktowane jako pozytywne przejawy jego zaangażowania w proces resocjalizacji. Sąd, rozpatrując wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie, zwraca uwagę na to, czy skazany podejmuje aktywność zawodową lub edukacyjną, ponieważ może to świadczyć o jego chęci poprawy i przystosowania się do życia w społeczeństwie. Praca i nauka w okresie próby są również istotnym elementem w utrzymaniu stabilizacji, poprawie sytuacji materialnej skazanych oraz w procesie ich reintegracji społecznej. W niektórych przypadkach, skazany może zostać zobowiązany do podjęcia pracy lub nauki w ramach nadzorowanych obowiązków, szczególnie gdy ma to pozytywnie wpłynąć na jego resocjalizację.
Jakie są różnice między warunkowym przedterminowym zwolnieniem a warunkowym zawieszeniem wykonania kary?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie i warunkowe zawieszenie wykonania kary to dwa różne instytuty prawne, choć oba mają na celu umożliwienie skazanym wcześniejsze zakończenie wykonywania kary.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie dotyczy skazanych, którzy odbywają już karę pozbawienia wolności, i polega na zwolnieniu ich przed upływem pełnego okresu kary, pod warunkiem przestrzegania określonych warunków w okresie próby.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary dotyczy skazanych, którzy jeszcze nie rozpoczęli odbywania kary pozbawienia wolności, i polega na tym, że wykonanie kary zostaje zawieszone, a skazany zostaje objęty okresem próby. W tym czasie skazany może uniknąć odbywania kary, jeżeli nie popełni przestępstwa i wywiąże się z innych obowiązków nałożonych przez sąd.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest stosowane, gdy skazany już odbywa karę i spełnia określone warunki, które uprawniają go do wcześniejszego zwolnienia, podczas gdy warunkowe zawieszenie wykonania kary jest stosowane na etapie skazania, przed rozpoczęciem odbywania kary, i polega na zawieszeniu jej wykonania pod warunkiem przestrzegania zasad w okresie próby.
Czy skazany może opuścić kraj podczas okresu próby przy przeterminowym zwolnieniu?
Zasadniczo kodeks karny w obecnym brzmieniu nie stanowi o żadnym zakazie wyjazdu za granicę w okresie próby. Niemniej warto zwrócić uwagę, że w okresie próby Sąd może zobowiązać skazanego do spełniania w owym okresie dodatkowych obowiązków. Wśród nich możemy wskazać na obowiązek informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby. Tym samym w przypadku ewentualnego wyjazdu za granicę i zobowiązania skazanego do ww. obowiązku – koniecznym będzie poinformować sąd lub kuratora o wyjeździe za granicę, w szczególności w przypadku zaplanowanego dłuższego pobytu.
Jakie są najczęstsze przyczyny odrzucenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Najczęstsze przyczyny odrzucenia wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie to zła postawa skazanego przejawiająca się brakiem chęci resocjalizacji, nieuczestniczenim w terapii, pracy lub edukacji, a także agresja wobec innych więźniów czy personelu, co może sugerować, że skazany nie jest gotowy do powrotu do społeczeństwa.
Kolejnym powodem jest brak pozytywnej opinii ze strony zakładu karnego lub kuratora sądowego, które odzwierciedlają zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary. Jeśli skazany w trakcie odbywania kary popełniał przestępstwa lub łamał przepisy wewnętrzne zakładu karnego, również może to prowadzić do odrzucenia wniosku.
Ponadto, w przypadku skazanych za poważne przestępstwa, jeśli istnieje ryzyko recydywy, wniosek o zwolnienie może zostać odrzucony.
Wreszcie, odrzucenie wniosku może nastąpić, gdy skazany nie odbył wymaganej części kary, co jest konieczne, aby ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Niemniej każdy wniosek jest oceniany indywidualnie przez sąd, który bierze pod uwagę wszystkie okoliczności związane ze skazanym.
Czy skazany może ubiegać się o pomoc prawną przy składaniu wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Są zasadniczo dwie możliwości ubiegania się o pomoc przy składaniu wniosku o WPZ.
Pierwsza opcja: skorzystanie z pomocy adwokata od spraw karnych z wyboru. Najczęściej osoba skazana, która przebywa w więzieniu prosi wówczas o pomoc osobę bliską celem skontaktowania z adwokatem.
Druga opcja: złożenie wniosku o adwokata z urzędu. W postępowaniu wykonawczym skazanemu przysługuje możliwość ubiegania się o pomoc prawną np. w przypadku jeżeli nie jest w stanie ponieść kosztów profesjonalnej pomocy bez uszczerbku dla siebie i rodziny.
W mojej ocenie adwokat jest szczególnie przydatny w postępowaniu o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Jest to osoba która będzie w stanie przygotować odpowiedni wniosek, zgromadzić niezbędne dokumenty oraz reprezentować skazanego przed sądem. Pomoc prawna jest szczególnie pomocna, gdy wniosek jest skomplikowany lub skazany nie zna procedur prawnych. Prawnik może pomóc przygotować argumenty na rzecz jego zwolnienia i monitorować przebieg całego postępowania, włącznie z uczestniczeniem w posiedzeniu w przedmiocie warunkowego zwolnienia.
Jakie są koszty związane ze złożeniem wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Złożenie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie samo w sobie nie wiąże się z opłatami sądowymi. Skazany, który składa wniosek, nie ponosi kosztów związanych bezpośrednio z procedurą rozpatrywania wniosku.
W przypadku gdy skazany zdecyduje się na skorzystanie z pomocy prawnika, to koszty związane z usługami prawnymi (np. honorarium adwokata lub radcy prawnego) będą zależne od umowy zawartej z prawnikiem i mogą być różne w zależności od skomplikowania sprawy.
Pomoc prawna może być szczególnie pomocna w przypadkach, gdzie skazany potrzebuje wsparcia przy sporządzaniu wniosku lub reprezentowaniu go przed sądem. W niektórych przypadkach, w zależności od sytuacji finansowej skazany może ubiegać się o pomoc prawną z urzędu, która wówczas może być bezpłatna.
Czy media mają dostęp do informacji o przyznaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia?
Media mogą mieć dostęp do informacji o przyznaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia, jednak dostęp ten jest ograniczony. Zgodnie z polskim prawem, szczegóły dotyczące decyzji sądu w sprawie warunkowego przedterminowego zwolnienia są publiczne, ale w praktyce mogą być udostępniane jedynie w formie ogólnych informacji. Z reguły, media nie mają dostępu do szczegółowych danych dotyczących skazanych, takich jak dane osobowe, adresy czy szczegóły dotyczące sprawy, jeśli nie są one publicznie znane.
Decyzja sądu o warunkowym zwolnieniu może być publikowana, ale jej ujawnienie zazwyczaj zależy od charakteru sprawy i okoliczności, w jakich zwolnienie zostało przyznane. W przypadku głośnych spraw lub przestępstw, które miały duży wpływ na społeczeństwo, media mogą szerzej informować o decyzji sądu, ale nawet w takich przypadkach ochrona danych osobowych skazanych pozostaje priorytetem.
Jakie są alternatywy dla warunkowego przedterminowego zwolnienia?
Alternatywy dla warunkowego przedterminowego zwolnienia to inne formy wykonywania kary pozbawienia wolności lub środki wychowawcze, resocjalizacyjne czy zabezpieczające, które mogą zostać zastosowane w przypadku skazanych. Do najczęstszych alternatyw należą:
- przerwa w odbywaniu kary – może zostać zastosowana w szczególnych przypadkach, takich jak choroba skazanej osoby, potrzeba opieki nad rodziną lub inne szczególne okoliczności,
- zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności – dotyczy skazanych, którzy jeszcze nie odbywają kary pozbawienia wolności. Sąd może zawiesić wykonanie kary na okres próby, pod warunkiem, że skazany nie popełni przestępstwa i wywiąże się z nałożonych obowiązków. Jest to forma łagodniejsza niż pełne odbycie kary, a skazany uniknie więzienia, o ile przestrzega zasad.
- system dozoru elektronicznego (tzw. „elektroniczna bransoleta”) – skazany odbywa karę pozbawienia wolności, ale zamiast być osadzonym w zakładzie karnym, odbywa ją w miejscu zamieszkania lub innym wyznaczonym miejscu, pod stałym nadzorem. Dozór elektroniczny może stanowić alternatywę dla tradycyjnego pobytu w więzieniu, jeśli skazany wykazuje odpowiednią postawę i nie stanowi zagrożenia, jednakże dotyczy ona sprawców przestępstw, którym wymierzono karę do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.