Chcesz wziąć rozwód w Gdyni, Gdańsku albo innym mieście? Nie tylko Ty. W ostatnich latach obserwujemy w Polsce rosnącą liczbę rozwodów. Choć odsetek zawieranych związków małżeńskich maleje, to nadal do sądów wpływa coraz więcej pozwów rozwodowych. Jak wynika z danych statystycznych – współczynnik rozwodów w przeliczeniu na 1000 nowo zawartych małżeństw najwyższy jest… w województwie pomorskim. Oznacza to, że liczba rozwodów w Gdyni, Gdańsku, Sopocie (Trójmiasto) i okolicznych miejscowościach z roku na rok rośnie.
Z tematem rozwodów wiąże się zaś wiele problemów, które niejednej osobie spędzają sen z powiek – ile kosztuje rozwód, jak długo trwa rozwód, czy mogę nie zgodzić się na rozwód, czym różni się separacja od rozwodu. Jak sie rozwieść zatem, aby było to jak najmniej bolesne? Na te i inne pytanie znajdziesz odpowiedź w najnowszym artykule przygotowanym przez adwokata z Gdyni.
Sąd orzeka o rozwodzie, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Co do zasady, rozwodu może żądać każdy z małżonków. Sąd z urzędu bada, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, a także ustala z jakiego powodu doszło do rozkładu i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie.
Przez zupełny rozkład pożycia małżeńskiego rozumie się rozkład więzi zarówno w sferze duchowej, fizycznej jak i gospodarczej. Przez więź duchową – uczuciową, rozumie się wzajemną miłość, a także okazywanie szacunku, zaufanie, szczerość, gotowość do kompromisów czy przywiązanie. Przez więź fizyczną rozumie się współżycie seksualne małżonków. Więź gospodarcza zaś to m.in. wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego.
Niekiedy zdarza się, że sąd uzna, że doszło do zupełnego rozkładu więzi małżeńskich, mimo że pożycie w jednej ze sfer nadal trwa. Zazwyczaj taka sytuacja ma miejsca mimo tego, że nie ustała więź gospodarcza. Małżonkowie niejednokrotnie – mimo rozkładu więzi emocjonalnej i fizycznej – nadal prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, gdyż sytuacja finansowa nie pozwala na to, by mąż lub żona wyprowadzili się z wspólnego domu.
Przyjmuje się jednak, że istnienie więzi fizycznej – mimo rozkładu więzi duchowej i gospodarczej, świadczy o tym, że rozkład pożycia nie ma zupełnego charakteru i w takiej sytuacji sąd powinien oddalić pozew o rozwód. W praktyce adwokata rozwodowego często spotykam się również z pytaniami – czy odmowa współżycia może być przyczyną rozwodu? Choć zgodnie z art. 23 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie obowiązani są do wspólnego pożycia, to jednak każda z sytuacji powinna być oceniana przez sąd indywidualnie. Choć z pewnością można sobie wyobrazić, że częsta odmowa współżycia w małżeństwie może prowadzić do całkowitego rozkładu pożycia, to są również sytuacje, w których rozkład pożycia fizycznego nie będzie uzasadniał orzeczenia rozwodu. Przykładowo – jeżeli wskutek choroby jednego z małżonków, niemożliwe jest kontynuowanie pożycia, ale mimo to trwają więź duchowa i gospodarcza, to brak jest podstaw do orzeczenia o rozwodzie. Podobnie, jeżeli ustała więź gospodarcza, bo np. małżonkowie z przyczyn ekonomicznych mieszkają w innych miastach/krajach, nie musi to oznaczać od razu rozkładu więzi duchowej i fizycznej.
Poza ustaleniem, że nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, sąd badając przesłanki rozwodu, sprawdza również czy rozkład jest trwały. Oznacza to, że sąd musi stwierdzić, że powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Dokonując oceny powyższych przesłanek sąd rozwodowy kieruje się przede wszystkim doświadczeniem życiowym.
Separacja a rozwód – to właśnie trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego uzasadnia rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Jeżeli sąd uzna, że rozkład nie jest trwały, lecz jest całkowity – może wówczas orzec o separacji. W ten sposób małżonkowie dostaną dodatkowy czas, który być może pozwoli im odbudować łączące je więzi i uniknąć rozwodu.
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Jeżeli więc nie wiesz czy i kiedy się rozwieść – zastanów się najpierw, czy nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego – zarówno gospodarczo, duchowo jak i fizycznie, a także, czy ma on charakter trwały. W przeciwnym razie sąd oddali pozew o rozwód.
Co do zasady – jeżeli spełnione są omówione powyżej przesłanki, to sąd wyda orzeczenie o rozwodzie i w ten sposób rozwiąże małżeństwo. Jeżeli nie nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżonków to sąd może nie dać rozwodu. Skąd o tym sąd się dowie? Chociażby z przesłuchania na rozprawie…
Ponadto, rozwód może z innych przyczyn okazać się niedopuszczalny.
Sąd nie orzeknie o rozwodzie, jeżeli wskutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Sytuacje takie są jednak stosunkowo rzadkie. Choć z pewnością rozwód nigdy nie pozostaje bez wpływu na małoletnie dzieci małżonków, to jednak sądy generalnie przyjmują, że bardziej zgodne z dobrem dzieci będzie rozwiązanie małżeństwa rodziców, których już nic nie łączy, niż „skazanie” dzieci na życie w domu pełnym kłótni i pretensji.
Można sobie jednak wyobrazić jednostkowe sytuacje, kiedy orzeczenie rozwodu będzie niezgodne z zasadami współżycia społecznego, np. gdy rozwodu żąda mąż, który zdradza śmiertelnie chorą żonę, która wymaga codziennej opieki. W takich sytuacjach sąd może nie dać rozwodu. Trzeba jednak mieć na uwadze, że są to przypadki relatywnie rzadkie i wyjątkowe.
Choć w filmach i serialach wielokrotnie widzimy sceny, w których ktoś nie zgadza się na rozwód albo wręcz przeciwnie… podpisuje „papiery rozwodowe” – czy jednak w praktyce możne nie zgodzić się na rozwód albo zawrzeć w tej kwestii ugodę?
Życie to jednak nie Hollywood. Zgodnie z polskim prawem odmówić rozwodu może małżonek jedynie w sytuacji, w której rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. W takiej sytuacji rozwód jest bowiem niedopuszczalny, chyba, że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód, albo gdy jego odmowa w danych okolicznościach jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Wyrażenie zgody na rozwód w takiej sytuacji nie oznacza jednak tego, że sąd automatycznie wydaje wyrok rozwodowy, albo że żona lub maż podpisuje „papiery rozwodowe” i tym samym następuje rozwiązanie małżeństwa. W praktyce oznacza to, że dopiero po wyrażeniu zgody przez małżonka, który nie jest winny rozkładu – sąd przejdzie do rozpatrywania, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Sama wola stron nie jest bowiem wystarczającą przesłanką do orzeczenia rozwodu.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – od pozwu o rozwód pobiera się opłatę stałą w wysokości 600 zł. Jeżeli kwota ta jest zbyt wysoka dla małżonka żądającego rozwodu, może on wówczas złożyć oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym i wnosić o zwolnienie go od kosztów sądowych. Jeżeli sąd uzna, że żona lub mąż nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub że poniesienie kosztów narazi ją/go na taki uszczerbek – to wówczas sąd zwolni małżonka w całości lub w części z kosztów sądowych.
Jeżeli chodzi natomiast o koszty obsługi prawnej to sprawa jest tu już zdecydowanie bardziej skomplikowana. Kwestia wynagrodzenia adwokata za sprawę rozwodową zależy oczywiście od wielu czynników m.in. od tego czy rozwód jest z orzekaniem o winie czy bez oraz od tego czy obsługa prawna będzie dotyczyła również takich kwestii jak np. uregulowanie spraw związanych z dziećmi. Rozwód może kosztować równie dobrze kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Długość postępowania rozwodowego zależy od wielu czynników. Kluczowym czynnikiem, który często wydłuża postępowanie rozwodowe jest to, czy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci. Nie bez znaczenia na długość postępowania jest również to, czy małżonkowie chcą rozwieść się bez orzekania o winie, czy też sąd będzie ustalał przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego oraz weryfikował, który z małżonków jest winny rozkładu – w takiej sytuacji postępowanie dowodowe może ciągnąć się niekiedy bardzo długo.
Co istotne – poza samym orzeczeniem o rozwiązaniu małżeństwa i ewentualnie winie w rozkładzie pożycia, sąd w wyroku rozwodowym może orzec także o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi małżonków, kontaktami z dziećmi czy alimentach. W razie braku porozumienia pomiędzy małżonkami postępowanie będzie trwało dłużej, bowiem sąd musi ustalić, jakie rozwiązanie będzie najlepsze z punktu widzenia dobra małoletnich.
Ponadto, jeżeli małżonkowie mieszkają we wspólnym mieszkaniu, sąd w wyroku rozwodowym orzeka również o sposobie korzystania z tego mieszkania – na czas wspólnego mieszkania przez małżonków po rozwodzie. Wyjątkowo, gdy mąż lub żona swoim zachowaniem sprawia, że wspólne mieszkanie jest niemożliwe, sąd może nakazać jego/jej eksmisję.
Sąd w postępowaniu rozwodowym – na wniosek jednego z małżonków – może także orzec o podziale majątku wspólnego. Dokona tego jednak jedynie wówczas, jeżeli przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W praktyce oznacza to więc, że sąd dokona podziału majątku wspólnego, orzekając o rozwodzie, jeżeli małżonkowie są w tej kwestii zgodni.
Jak wynika z powyższego – postępowanie rozwodowe może być szybkie i sprawne. Niekiedy możesz rozwieść się nawet na pierwszej rozprawie. Po wniesieniu do sądu pozwu rozwodowego, sąd najpierw bada jego dopuszczalność pod kątem formalnym, a następnie – jeżeli uzna, że spełnia wszystkie wymogi formalne – doręcza pozew stronie przeciwnej. Pozwany w postępowaniu rozwodowym mąż lub żona ma wówczas dwa tygodnie na złożenie odpowiedzi na pozew rozwodowy. Zazwyczaj następnym krokiem sądu jest wyznaczenie terminu rozprawy, na którą czeka się – w zależności od sądu – od kilku do kilkunastu miesięcy. Wcześniej sąd może również wydać postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia – np. alimentów albo potrzeb rodziny.
Jak widzisz – długość postępowania rozwodowego zależna jest od wielu czynników. Najszybciej rozwiedziesz się, jeżeli doszedłeś do porozumienia z drugim małżonkiem. Szybciej zapadają bowiem wyroki w sprawach bez orzekania o winie. Również w kwestii wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dziećmi warto się porozumieć – to również znacząco przyspieszy rozwód.
Sąd orzekając rozwód, orzeka również – czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Na zgodne żądanie stron – sąd zaniecha orzekania o winie. W takiej sytuacji następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy za rozkład pożycia. Znacząco przyspiesza to postępowanie rozwodowe, bowiem wówczas sąd ogranicza postępowanie dowodowe jedynie do ustalenia, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, nie weryfikując jego przyczyn i winy.
Orzeczenie o winie i dłuższe postępowanie rozwodowe, mogą jednak okazać korzystne. W przypadku orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy żony/męża, małżonkowi niewinnemu przysługują alimenty, nawet jeżeli nie jest on w niedostatku. O tym zagadnieniu możesz jednak przeczytać szerzej w artykule Alimenty na byłego małżonka (żonę/męża).
Jeżeli nadal masz wątpliwości co do tego, czy w Twojej sytuacji możesz się rozwieść bądź chciałbyś, by podczas rozwodu reprezentował Cię profesjonalny pełnomocnik, zgłoś się do adwokata. Kancelaria Wieczorkowski Adwokaci prowadzi kompleksową obsługę spraw rozwodowych na terenie Trójmiasta – w Gdyni, Gdańsku i Sopocie. Możesz zlecić prawnikowi sporządzenie pozwu rozwodowego, odpowiedzi na pozew rozwodowy, prowadzenia sprawy rozwodowej czy też zasięgnąć porady prawnej w sprawach związanych z rozwodem.
Mając na myśli szybki rozwód, mówimy o sprawie trwającej (w naszym przekonaniu) od 2 do 6 miesięcy. Jest on możliwy głównie wtedy, kiedy między małżonkami panuje zgoda, nie jest konieczne orzekanie o winie, a podział majątku został już zgodnie ustalony lub odłożony w czasie.
W przypadku, gdy małżonkowie zamierzają walczyć o władzę rodzicielską, alimenty, udowadniać winę jednego z małżonków czy zabiegać o podział majątku – nie ma szans na szybkie zakończenie sprawy.
Zachęcam do zapoznania się z moimi innymi wpisami dotyczącymi kwestii prawa rodzinnego, które mogą okazać się pomocne.
Znajdziesz je na moim blogu:
Wydziedziczenie - jak się przed nim bronić, co to właściwie jest i jakie są jego…
Spis treści Rozwody są bardzo trudnym czasem nie tylko dla samych małżonków, ale również dla…
Spis treści Wszelkie sprawy związane z zakończeniem relacji dwojga małżonków są oczywiście niezwykle ciężkie pod…
Spis treści W trakcie prowadzenia działalności spółki z o.o. zdarzają się sytuacje, kiedy zarząd decyduje…
Spis treści Śmierć bliskiej oprócz bólu i cierpienia związanego z odejściem, niewątpliwie niesie ze sobą…
Pierwszy z wpisów w tematyce prawa spadkowego. Czym jest zachowek i jak obliczyć?