Rynek kryptowalut z każdym rokiem staje się coraz istotniejszym wycinkiem rynku finansowego. Obecnie niezwykle zauważalny jest wzrost liczby osób zainteresowanych inwestycjami, a także przedsiębiorców świadczących usług w zakresie walut wirtualnych. Niestety widoczna stała się również pewna tendencja, która utrudnia rozwój biznesów opierających trzon swojej działalności na kryptowalutach. Problemem niejednokrotnie jest bowiem otwarcie lub utrzymanie rachunku bankowego dla takich przedsiębiorców. Powszechnym zjawiskiem jest również wypowiadanie umów dla dostawców usług związanych z walutami wirtualnymi przez instytucje bankowe.
Działalność w zakresie walut wirtualnych – czyli działalność regulowana
Działalność gospodarcza w zakresie walut wirtualnych stała się działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów Ustawy Prawo przedsiębiorców 31 października 2021 r. i może być obecnie wykonywana dopiero po uzyskaniu wpisu do przedmiotowego rejestru. Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych prowadzony jest przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach. Pomimo tego w przypadku wielu instytucji bankowych już na początku, wskazywany jest brak możliwości otwarcia rachunku dla działalności związanych z obrotem kryptowalutami oraz innych usług pomocniczych w zakresie walut wirtualnych. Ponadto nawet prowadzone już obecnie rachunki, które zajmują się aktywami cyfrowymi – po wykryciu przez bank operacji na kryptowalutach, są wypowiadane.
Dlaczego banki pozostają negatywnie nastawione wobec przedsiębiorców z branży walut wirtualnych?
Przyczyną może być dokument wydany w kwietniu 2017 r. przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) zawierający rekomendacje dotyczące wypowiadania umów rachunków bankowych przedsiębiorcom z branży walut wirtualnych. W rezultacie wydania przedmiotowych rekomendacji w okresie, w którym nie obowiązywały jakiekolwiek przepisy regulujące działalność w zakresie walut wirtualnych, banki nie chcąc utracić uprawnień do świadczenia usług bankowych – regularnie wypowiadały rachunki przedsiębiorcom działającym w branży walut wirtualnych. Z czasem wdrożenie regulacji rozstrzygnęło, że dostawcy usług w zakresie kryptowalut zobowiązani są stosować AML, jednak nie przyczyniło się do zmiany podejścia wobec przedsiębiorców.
Instytucje bankowe a biznes związany z walutami wirtualnymi
Instytucje bankowe do teraz nie przestały wypowiadać umów rachunków bankowych. Oprócz tego banki korzystają z możliwości weryfikacji za pośrednictwem jawnego rejestru dostawców usług. Po stwierdzeniu, że klient jest wpisany do przedmiotowego rejestru, bank powołuje się na brak możliwość wykonywania obowiązków wynikających z Ustawy AML lub naruszenia przez posiadacza rachunku przepisów i podejmuje decyzje o wypowiedzeniu umowy rachunku bankowego.
Zgodnie z art. 129m ustawy AML, działalność w zakresie walut wirtualnych jest działalnością regulowaną i może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych. Oznacza to, że prowadzenie działalności związanej z kryptowalutami wymaga od przedsiębiorcy spełnienia podwyższonego rygoru staranności. Ponadto od przychodów z walut wirtualnych odprowadza się podatek dochodowy, tak jak przy w uproszczeniu każdej aktywności o charakterze gospodarczym. Czyli zarówno bank, jak i przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych zobowiązani są do przestrzegania tych samych obowiązków na gruncie Ustawy AML. Niejednokrotnie przedsiębiorca zmuszony jest mimo to do korzystania z instytucji płatniczych, gdzie koszty i prowizje są znacznie wyższe niż przy rachunku bankowym.
Kantory kryptowalut i działalność w zakresie walut wirtualnych są legalne
W polskim systemie prawa nie obowiązują przepisy zakazujące prowadzenia działalności w charakterze giełd lub kantorów kryptowalut. Prowadzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności w tej formie, a także obrót kryptowalutami nie są zakazane. Natomiast jeszcze przed uregulowaniem działalności dotyczącej walut wirtualnych, KNF w komunikacie z 6 czerwca 2018 r. odnośnie legalności prowadzenia przedmiotowej działalności stwierdził, że zgodnie z art. 8 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może podejmować wszelkie czynności z wyjątkiem tych, które zakazane są z perspektywy przepisów prawa. Oznacza to, że na ten moment działania podejmowane przez instytucje bankowe mogą być uznane za w pewnym stopniu dyskusyjne.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak samodzielnie rozliczyć podatek od kryptowalut, zajrzyj do jednego z moich wcześniejszych wpisów.