W pierwszej kolejności należy zbadać i zastanowić się, czy istnieją przesłanki – zgodnie z tym co opisane wyżej, które umożliwiałyby wdrożenie procedury o ubezwłasnowolnienie.
Następnie należy sporządzić wniosek i wnieść go do właściwego miejscowo sądu okręgowego. Taki wniosek może być złożony jedynie przez krewnych w linii prostej np. dzieci, wnuki lub małżonka, a także przedstawiciela ustawowego.
Kolejno, po wszczętym postępowaniu sądowym, sąd okręgowy rozstrzygać będzie, w zależności od żądań wskazanych we wniosku, o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym.
W toku takiego postępowania, osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie musi być poddania badaniu przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa.
Po uprawomocnieniu się postanowienia o ubezwłasnowolnieniu całkowitym/częściowym, sąd okręgowy powinien przesłać odpis orzeczenia do właściwego sądu rejonowego, gdzie przeprowadzone zostanie postępowanie o ustanowienie opiekuna prawnego lub kuratora.